Marcowanie kotów – okres godowy kotów, ile trwa i co należy robić?
Strona główna » Poradnik » Koty »
Marcowanie kotów to potoczna nazwa na okres godowy kotów związany z ich znacznie zwiększoną aktywnością, zwłaszcza w nocy, poszukiwaniem potencjalnych partnerów, walk samców i przemierzaniem o wiele większej ilości kilometrów niż w zwykły szary dzień. Nazwa związana jest z szczytem aktywności godowej kotów w marcu, jednakże należy zaznaczyć, że aktywność płciowa tych sezonowo poliestralnych zwierząt związana jest z momentem wydłużania się dnia po zimowym przesileniu, a więc może tak naprawdę zacząć się już w lutym a nawet w styczniu. U wielu kocic ma miejsce jedynie na wiosnę, zwłaszcza jeśli na skutek schadzki kotka zajdzie w ciąże, (która trwa około 2 miesięcy) a później odchowa kocięta do ich odsadzenie w 3 miesiącu życia, co najczęściej ma miejsce we wrześniu. Jeśli jednakże kotka nie zajdzie w ciążę, kolejna ruja będzie miała już po 21 dniach. Kolejna znowu po 21 dniach. I tak może to trwać aż właściciel nie wytrzyma psychicznie objawów nerwowych swojej podopiecznej. Dopuszczanie kotki nieobjętej programem hodowlanym do rozrodu jest wysoce niewłaściwe ze względu na stanowczo zbyt wysoki wskaźnik bezdomności zwierząt w Polsce. Chociaż koty o wiele lepiej niż psy radzą sobie na wolności, stanowią one istotny gatunek inwazyjny dla naszego środowiska przyczyniając się do dziesiątkowania niezwykle pożytecznych populacji ptaków, ssaków i gadów. Co raz częściej zaleca się by koty pozostawały zwierzętami niewychodzącymi z domów, lub opuszczającymi domostwa na kontrolowanych spacerach na szelkach i smyczy tak jak ma to miejsce w przypadku dobrze zadbanych psiaków. Dowiedz się wszystkiego o marcowaniu kotów i jak możemy zapobiec jego nieprzyjemnym skutkom zarówno dla naszych pupili jak i dla domowników.
Kiedy koty się marcują?
Termin „marcowanie kotów” pochodzi sprzed wielu lat, gdy koty były przede wszystkim zwierzęciem towarzyszącym wsiom i terenom podmiejskim, utrzymywanych lub specjalnie dokarmianych by ich obecność skutecznie odstraszała szczury, myszy i inne szkodniki naruszające zapasy w spiżarkach. Marcowanie kotów, kiedy w naturze miało miejsce, było związane przede wszystkim z okresem wydłużania się dnia po zimie (światło stymuluje aktywność hormonalną wielu gatunków zwierząt) i przypadało z reguły na wiosnę a konkretnie miesiąc marzec – w ten sposób pokryte na wiosnę kocice, kiedy koty mają gody, rodziły kocięta w maju, kiedy ostatnie skutki zimy i przymrozki definitywnie miały się w odwrocie, a okolica pełna jest pełna obudzonych ze snu zimowego gryzoni i ptaków często lądujących na ziemię by dobyć pożywienie dla własnego potomstwa w gniazdach. Obecnie uznaje się, że okres godowy kotów może jednać trwać od stycznia do października, a w przypadku kotów mieszkaniowych, które stale mają dostęp do takich samych dawek światła serwowanego przez człowieka, uciążliwa ruja może pojawiać się regularnie co 21 dni przez cały rok. W takim wypadku nawet zajście w ciążę nie ureguluje cyklu, a zatrzyma go na 2-3 miesiące rozpoczynając się nawet natychmiast po urodzeniu miotu kociąt.
Kiedy młode koty się marcują po raz pierwszy?
Jest to zależne od warunków środowiska, stanu odżywienia i rasy. Najczęściej ma miejsce między 4-12 miesiącem życia, zwykle między 6-8 miesiącem, co oznacza, że koty już w swojej pierwszej wiośnie życia mogą zajść w ciążę. Uznaje się że kotka jest dojrzała płciowo, gdy osiągnie około 2,5 kg wagi. Rasowe koty długowłose, np. persy czy ragdoll dojrzewają z reguły nieco później, najczęściej w wieku 12-18 a nawet 24 miesięcy. Ruje u kotki trwają przez całe jej życie, co oznacza, że nawet 18 i 20 letnia kocica, schorowana i wychudzona może dalej mieć kolejny miot kociąt.
Objawy marcowania kotów
Właściciele często skarżą się na niedające im spokoju zachowania kocic takie jak:
- Nadmierna wokalizacja, czyli marcowe miauczenie kota, najczęściej nocą. Jest to nieprzerwane tęskne i bardzo głośne miałczenie, które może trwać nawet całą noc.
- Zaniepokojenie, kręcenie się po domu bez celu lub usilne poszukiwanie wyjścia, stałe pobudzenie przy jednocześnie silnym zmęczeniu psychicznym.
- Nadmierne łaszenie się do człowieka, tarzanie się po podłodze, wyginanie kupra ku górze, zwłaszcza pod wpływem pogłaskania po karku, grzbiecie lub zadzie.
Ile trwa marcowanie kotów?
Chociaż sama ruja kotki trwa 3-10 dni, może powtarzać się co 3 tygodnie, a w przypadku terenów, na których znajduje się dużo niekastrowanych kotek i kocurów, odgłosy marcowego miałczenia kotów mogą trwać cały miesiąc a nawet kilka miesięcy. Poza charakterystycznymi i niezwykle uciążliwymi wokalizacjami kotek, elementem marcowania kotów są również ostre odgłosy walk kocurów a także same dźwięki bolesnej kopulacji kotów, które są głośne i nieprzyjemne dla ucha.
Warto napomknąć również, że kotki mogą mieć ponowną rujkę nawet kilka dni po pierwszej, co umożliwia kopulację z kolejnym kocurem – wówczas nawet przy skutecznym zapłodnieniu i rozwoju kilkudniowych embrionów możliwe jest zapłodnienie kolejnych komórek jajowych – w ten sposób kotka może urodzić w jednym rozwiązaniu kilka kociąt a każde z nich będzie miało innego ojca. Ponadto już 7-10 dni po porodzie, kotka może mieć kolejną ruje i po raz kolejny zajść w ciążę. Z tego powodu koty na wolności są niezwykle płodne, jednak większość kociaków i tak nie przeżywa młodości z powodu znacznego zarobaczenia, infekcji wirusowych, bakteryjnych, działalności drapieżników np. lisów czy krogulców, a nawet ludzi celowo lub nieświadomie wystawiających trutki na szczury, które mogą zostać zjedzone przez koty bezpośrednio lub pośrednio z zatrutą myszą.
Czy kiedy koty się marcują odczuwają ból?
Dla kotów szalejąca burza hormonów oznacza przede wszystkim stałe pobudzenie, napięcie, a na dłuższą metę znaczne zmęczenie i niemożność zamknięcia sią na zew natury. Kocury szukając kocic nawet na znacznie odległych terenach, walczą z innymi kocurami często nie tylko do pierwszego zranienia lecz do poważnego postrzępienia uszu i poharatania pyska. Przemierzają terytoria innych zwierząt dzikich i domowych, często kończąc w paszczy psa czy lisa a nawet pod kołami samochodów. Dla samej kotki ruja jest niezwykle frustrująca i męcząca psychicznie, a kopulacja szczególnie bolesna – prącie kocura posiada bowiem kilka rzędów kolców keratynowych, które podczas stosunku silnie drażnią kotkę i wywołują ból. Sam kocur zębami trzyma kotkę za kark przytrzymując ją i dodatkowo podrażniając. Kotki pod wpływem przebodźcowania bólem wpadają w stan akinezji czyli zamierania bez ruchu. Okres godowy kotów nie jest wcale romantyczny ani przyjemny. Niepoprawną bzdurą jest często powtarzane stwierdzenie, że „kotka lub suka musi mieć co najmniej jeden miot żeby nie zwariować” albo, że ciąża i poród jest zdrowe dla naszych pupili. Zarówno ciąża jak i laktacja jest znacznie obciążająca dla każdej samicy, może skutkować niedoborami i wycieńczeniem organizmu.
Jak zabezpieczyć się przed marcowaniem kotów?
Lekarze weterynarii są zgodni co do jednego: wszystkie koty nieprzeznaczone do rozrodu kontrolowanego powinny być kastrowane. Poza ukróceniem marcowania kotów, kastracja czy sterylizacja jest rozwiązaniem na takie problemy jak:
- Narastający problem bezdomności kotów – każda kotka może w ciągu roku dać 2-3 mioty kociąt, a więc nawet 15 nowych kotków, które już po roku będą rodzić kolejne mioty. Napędzająca się spirala oznacza, że większość kociąt będzie bezdomna i nie otrzyma opieki na jaką zasługują – zamiast tego najprawdopodobniej umrą z przyczyn zakaźnych, ręki ludzkiej lub drapieżników.
- Problemy behawioralne – znaczenie moczem, agresja, wokalizacja, uciekanie – są to typowe zachowania związane z oznaczaniem własnego terytorium i poszukiwaniem konkurentów do walki i partnerów do kopulacji.
- Choroby układu rozrodczego – ropomacicze, cysty jajnikowe, nowotwory listwy mlecznej i gruczołu sutkowego, wielotorbielakowaty przerost prostaty objawiający się najczęściej oddawaniem moczu poza kuwetą – nie są to drobne niedogodności lecz poważne schorzenia powodujące ból i stres zwierząt.
- Długie wędrówki kotów po okolicy i zwiększone ryzyko zranienia lub śmierci zwierzaka – koty wychodzące cieszą się szczęśliwym życiem dopóki nie wpadną pod koła samochodu lub na groźnego psa lub nosiciela chorób zakaźnych.
- Ukrócenie walk kocurów w trakcie których często dochodzi do zarażeń groźnymi wirusami FIV, FeLV, lub FIP – są to choroby nieuleczalne i upośledzające odporność naszego zwierzaka. Koty najczęściej zarażają się przez kontakt z krwią lub śliną kota-nosiciela, lub używanie wspólnych misek. Jeśli w Twojej okolicy jest choć jeden kot-nosiciel, to tylko kwestia czasu aby Twój wychodzący kot się zaraził.
Kastrację Warto przeprowadzić na 6 miesięcznym kocie, nawet jeszcze przed pierwszą rujką, lub zaraz po niej. Wielu lekarzy za przeciwwskazanie do zabiegu uważa sam okres rujowy, ze względu na nieznacznie zwiększone ryzyko komplikacji pooperacyjnych, jednakże w razie potrzeby taki zabieg również jest możliwy.
Jak powstrzymać męczące objawy marcowania kotki?
Jeśli wolisz zaczekać z kastracją do końca rui a sama kotka nie daje ci spokoju możesz wypróbować jednej z poniższych metod:
- Zachęcanie kota do zabawy w gonienie szeleszczących przedmiotów, smaczków, sznureczków lub piłki.
- Ograniczenie głaskania i kontaktu fizycznego z kotem by nie pobudzać go do przybierania „pozycji kopulacyjnej”
- Pozostawianie kota na okres snu w ciemnym i chłodnym pomieszczeniu, by umożliwić mu zamknięcie się na nadmiar bodźców dopływających z otoczenia i ograniczyć ustawiczne zmęczenie kota.
- Zmoczenie ogona kota letnią wodą – odruchem kota będzie wylizać ogon do sucha co może mu zająć nawet godzinę, po czym zmęczony zwierzak prawdopodobnie pójdzie spać.
- Skontaktowanie się z lekarzem weterynarii na zaplanowanie terapii hormonalnej by zatrzymać ruję – minusem stosowania każdych leków jest ryzyko rozregulowania homeostazy organizmu i rozwinięcia ropomacicza, czyli groźne przypadłości, polegającym na ropnym i bakteryjnym zapaleniu błony śluzowej macicy. Aby uniknąć tego groźnego następstwa zaleca się by krótko po zakończeniu rui wysterylizować kotkę i uniemożliwić rozwój zapalenia.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl
