Wzrok to jeden z trzech podstawowych zmysłów , bez którego codzienne funkcjonowanie byłoby znacznie utrudnione – zwłaszcza kiedy jest się psem. Ludzie od zawsze zastanawiali się, jak psy widzą świat? Dawniej uważano, że te sierściuchy postrzegają otoczenie jedynie w odcieniach szarości. Jednak dzisiaj, dzięki rzetelnej pracy naukowców, jesteśmy w stanie z łatwością odpowiedzieć na pytanie – jak widzi pies?
Budowa psiego oka
Żeby lepiej zrozumieć wzrok psa, musimy przeanalizować jego budowę, która w pewnym stopniu różni się od ludzkiego oka. Odrębność opiera się na systemie połączeń między wzrokiem, a innymi zmysłami oraz anatomii. Procesy ewolucyjne przyczyniły się do lepszego rozwinięcia tych bodźców, które są klucze w przetrwaniu. Wzrok u człowieka jest podstawowym zmysłem, jednak u psa obraz stanowi jedynie potwierdzenie bodźców odbieranych poprzez węch i słuch. Dlatego psie oko jest odmienne od naszego.
Zarówno my, jak i nasi pupile posiadamy w oku czopki i pręciki, są to receptory odpowiedzialne za rozpoznawanie barw, szybko poruszających się przedmiotów oraz różnicowanie rzeczy jasnych, od ciemnych . Ludzki wzrost jest bardziej obfity, dlatego wyróżniamy w nim aż trzy czopki, podczas gdy u psa mamy ich raptem dwa. To umożliwia człowiekowi interpretację szerszej gamy barw. Każdy czopek odpowiada za jeden kolor, u człowieka jest to czerwony, zielony i niebieski, co pozwala na widzenie około 10 milionów barw. Jednak u czworonogów występuje znacznie więcej pręcików, a to pozwala im na lepsze widzenie o zmierzchu.
Ludzie i psy charakteryzują się widzeniem stereoskopowym. To znaczy, że widzimy rzeczy, które znajdują się dokładnie naprzeciwko nas. U ludzi kąt widzenia obuocznego wynosi aż 120 stopni, a pole widzenia 180 stopni. Natomiast u psa pole widzenia wynosi aż 250 stopni, jednak widzenie obuoczne mierzy średnio 85 stopni. Psy ras brachycefalicznych obdarzone są szerszym polem widzenia, niż psy z długimi pyskami. Oznacza to, że sierściuch znacznie gorzej, niż ludzie, widzi przedmioty znajdujące się bezpośrednio przed nim, za to znacznie lepiej wyłapuje obiekty będące obok, których człowiek już nie dostrzegłby swoim zasięgiem.
Jakie kolory widzą psy?
Czy pies widzi na czarno – biało? Za proces widzenia odpowiada nie tylko oko ale także cały system przekaźnictwa nerwowego i mózg. W związku z powyższym nie jesteśmy w stanie dokładnie odpowiedzieć, jak widzi sierściuch. Psie czopki rozróżniają kolor żółty i niebieski, więc z pewnością można stwierdzić, że psy rozpoznają kolory ale w węższym spektrum, niż ludzie.
Na jaki kolor widzą psy? Wzrok psa opiera się głównie na odcieniach żółtego i niebieskiego. Brak czopków odpowiedzialnych za kolor czerwony sprawia, że najprawdopodobniej ta barwa jest interpretowana przez ich mózg jako czarna lub ciemnoszara. Fiolet i róż są rozpatrywane przez pupila, jako odcienie niebieskiego. Natomiast pomarańcz i zieleń, jako odcienie żółtego.
Wiedząc, jakie kolory pies widzi najlepiej, zupełnie odmiennie podejdziemy do kwestii kupowania mu zabawek. Należy jednak pamiętać, że pies głównie posługuje się węchem, dlatego kolor piłki wcale nie powinien mieć dla niego głębszego znaczenia, jednak z pewnością ułatwi mu jej poszukiwanie. Świetnie sprawdzą się zabawki w różnych odcieniach niebieskiego.
Jak pies widzi w nocy?
Konstrukcja oka psa pozwala mu na lepsze widzenie w półmroku, niż ludzie. Zarówno u psów, jak i kotów wyróżniamy makatę odblaskową. Jej funkcją jest odbijanie światła z powrotem na siatkówkę, za którą się znajduje, co umożliwia wychwycenie dodatkowych fotonów. Dlatego na zdjęciach zrobionych po ciemku, psie oczy świecą się na zielono lub żółto, a nie jak u człowieka – na czerwono.
Dodatkowo duża powierzchnia rogówki, obszerna źrenica i soczewka skuteczniej skupiają wiązki. To sprawia, że czworonogi potrzebują znacznie mniej światła, niż ludzie, aby lepiej rozpoznawać obiekty o zmierzchu. Jednak według badań, psy nadal widzą gorzej w ciemnościach, niż koty.
Ostrość widzenia u psa
Duża soczewka u psa umożliwia mu lepsze widzenie w ciemności, ale redukuje zdolności dostosowania ostrości. W ludzkim oku występuje mięsień regulujący kształt soczewki. Dzięki temu jesteśmy w stanie oglądać obiekty z bliska i daleka. Nasze sierściuchy nie posiadają takich struktur, dlatego nie potrafią dopasować odpowiedniej głębi ostrości do odległości obiektu.
Skoro psy nie potrafią regulować ostrością, to są krótko- czy dalekowzroczne? Sposób widzenia wśród naszych sierściuchów jest w dużej mierze uwarunkowany genetycznie. Niektóre rasy wykazują predyspozycje do lepszego widzenia z bliska (owczarki niemieckie, sznaucery miniaturowe), inne zaś z daleka (charty). Jednak nie oznacza to, że każdy przedstawiciel danej rasy będzie dotknięty tymi zaburzeniami. Jest to cecha indywidualna, w dużej mierze zależna od sposobu dobierania osobników i ich eliminacji z puli genetycznej.
Jak pies widzi obiekty w ruchu?
Obecność w psiej siatkówce światłoczułych receptorów, zwanych pręcikami, umożliwia nie tylko odróżnianie obiektów ciemnych, od jasnych, ale także pozwala na ustalenie częstotliwości migotania. Dzięki częstotliwości zmian sekwencji jasne-ciemne, psy postrzegają jednolity, choć nieostry obraz. W ludzkim oku wartość ta wynosi 55 zmian na sekundę. U psa liczba ta jest znacznie wyższa i wynosi 75 Hz. To ułatwia im kodowanie szybko poruszających się obiektów.
Umiejętność postrzegania przedmiotów nieruchomym u psa jest ograniczona. Mechanizm ten wykorzystują ofiary drapieżników, poprzez zastyganie w bezruchu. Możesz wykorzystać tą wiedzę podczas spotkania z agresywnym psem. Wówczas kluczowy jest spokój i powolne ruchy. Gwałtowna ucieczka sprowokuje zwierzę do pogoni, a nawet ataku.
Jak pies widzi telewizję?
Wielu z nas na pewno spotkało się z sytuacją, gdy nasz sierściuch zabawnie wpatruje się w ekran telewizora. Ale czy pies rozpoznaje, co się na nim dzieje? Obraz wyświetlany w TV i na monitorach miga z częstotliwością 60 Hz. Ludzka zdolność odświeżania obrazu wynosi 55 Hz, dlatego to, co dzieje się na ekranie, widzimy jako płynną całość. Psy rejestrują ruch przy wyższej częstotliwości odświeżania, więc obraz telewizyjny jest przez nich kodowany, jako seria zmieniających się zdjęć.
Dzięki zdobytej wiedzy, na temat wzroku psa, powstał specjalny kanał, w amerykańskiej telewizji – DogTV. Nadawany tam program dostosowuje ilość klatek na sekundę, tak aby sierściuch mógł oglądać go jako spójną całość. Dodatkowo kolorystyka opiera się na dwóch podstawowych psich kolorach – żółtym i niebieskim. A wszystko wzbogacone jest dźwiękami natury, takimi jak śpiew ptaków, szczekanie, miauczenie, czy szum wiatru.
Jak sprawdzić, czy pies widzi?
Pomimo dobrze rozwiniętego zmysłu węchu i słuchu, utrata wzroku może być poważnym wyzwaniem dla czworonoga. Sprawdzając, czy pies widzi, wykorzystuje się ich wrodzoną zdolność do rejestrowania nawet najmniejszego ruchu. Wyróżniamy kilka testów, które z łatwością można wykonać w domu, jednak pamiętajmy, że wyniki mają wartość wyłącznie orientacyjną, a ostateczną diagnozą i dalszym postępowanie powinien zająć się lekarz weterynarii.
Bezpośrednim testem sprawdzającym zdolność widzenia psa jest – reakcja na zagrożenie. Przy wykonaniu przez właściciela gestu grożenia, pies powinien gwałtownie mrugnąć lub cofnąć głowę – prawidłowy odruch. Test wykonujemy oddzielnie na każdym oku, jednocześnie zakrywając przeciwne, aby wykryć obecność jednostronnej ślepoty, która polegałaby na obustronnym mrugnięciu. Podczas badania uważamy, aby nie dotknąć ręką włosów czuciowych, które mogłyby zafałszować wyniki.
Pamiętaj jednak, że odruch grożenia jest reakcją wyuczoną, dlatego u szczeniąt poniżej 10 tygodnia życia nie zaobserwujemy mrugania, pomimo prawidłowego widzenia. U takich maluszków możemy zastosować test z kłębkiem waty. Badanie polega na rzuceniu waty po prawej, a następnie lewej stronie psiaka i zaobserwowaniu jego zainteresowania wzrokowego tym obiektem.
Innym testem na sprawdzenie, czy pies widzi, może być reakcja przenoszenia, polegająca na podniesieniu zwierzęcia za brzuszek i zbliżeniu się do krawędzi stołu lub blatu. Pies, który widzi uniesie łapki, natomiast zwierzak niewidomy nie zareaguje i uniesie kończynę dopiero podczas dotknięcia stołu.
Utrata wzroku u psa – objawy
Pierwsze objawy związane z utratą wzroku przez psa są niezauważalne dla właściciela i często ignorowane. Zazwyczaj jedynie natychmiastowa reakcja może ocalić zmysł. Kiedy opiekun pojawia się ze swoim pupile w gabinecie, bardzo często zmiany w gałce ocznej są na tyle zaawansowane, że szanse na odzyskanie wzroku lub zahamowanie postępowania zmian są nikłe. Do najczęstszych objawów utraty wzroku przez psa, należą:
- Potykanie się o własne łapy
- Dezorientacja
- Zmiany wyglądu oczu
- Uderzanie w ściany i meble
- Niepewność w swoim zachowaniu
- Szukanie misek
- Nadmierne spanie
- Niechęć spacerowania o zmierzchu
- Niezdolność do znalezienia swoich zabawek
To, jak pies widzi człowieka i otaczający go świat jest niezwykłym przykładem zdolności natury przystosowywania organizmu do przetrwania. Nie jesteśmy w stanie jednoznacznie zdefiniować zdolności przetwórczych jego mózgu i to w jakiej postaci ostatecznie widzi pies, ale na podstawie budowy jego gałki ocznej możemy śmiało stwierdzić, że nasi czworonożni przyjaciele widzą kolory. Może ich gama nie jest tak bogata, jak u człowieka, a ostrość czasem płata im figle, jednak zdecydowanie górują w kwestii szybkości przetwarzania obrazu i zdolności widzenia o zmierzchu.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl