Objawy dermatologiczne takie jak: świąd, nadmierne łuszczenie się skóry czy wypadanie włosów to najczęstsze problemy, z którymi właściciele zwracają się do lekarza weterynarii pierwszego kontaktu. Zazwyczaj pada pytanie: jakie kocie choroby skóry powodują łysienie? Przyczyn może być wiele, dlatego tak istotne jest zebranie odpowiedniego wywiadu o naszym zwierzaku i wykluczenie kolejnych powodów.
Okrywa włosowa może ucierpieć na skutek różnorakich schorzeń, dotyczy to zarówno patologii w obrębie układu hormonalnego, pokarmowego czy samej skóry. W tym artykule przyjrzymy się najczęstszym przyczynom łysienia u kota.
Pasożyty jako przyczyna łysienia u kota
Możliwe, że Twój kot został zaatakowany przez pasożyty zewnętrzne. Najczęściej dotyczy to czworonogów swobodnie wychodzących na dwór. Zwierzak może zarazić się stawonogami przez bezpośredni kontakt z drugim kotem albo przebywając w środowisku, w którym bytują pasożyty (na przykład korzystając z nieswojego legowiska). Demodekoza czyli inaczej nużyca to choroba wywołana przez pasożyty z rodzaju Demodex. Szacuje się, że większość populacji ludzi i zwierząt ma naturalnie bytujące nużeńce w swoich mieszkach włosowych lub gruczołach łojowych, jednak nie wywołują one objawów choroby. Problemy zaczynają się, gdy z jakiegoś powodu nastąpi spadek odporności, wtedy nużeńce namnażają się patologicznie i wywołują łysienie u kota na szyi, grzbiecie i karku. Osłabienie układu immunologicznego może nastąpić przy cukrzycy, nadczynności nadnerczy, toksoplazmozie, niewydolności nerek oraz przy kocich chorobach zakaźnych: FIV oraz FeLV. Przyczynę i leczenie ustali lekarz weterynarii.
Pchły to niepozorne pasożyty, ich inwazja może przyczynić się do zmian chorobowych, jednak nie zawsze znajdziemy je bezpośrednio na naszym zwierzęciu. Najczęściej po pobraniu pokarmu (krwi) schodzą z kota i większość dnia bytują w legowiskach, pościeli czy szparach podłogi. Każdy lekarz weterynarii ma w swoim gabinecie możliwość wykonania szybkiego testu. Należy wyczesać zwierzaka, a następnie uzyskany materiał nanieść na ręcznik papierowy, polać wodą utlenioną i potrzeć. Kał pcheł składa się głównie ze strawionej krwi, więc przy inwazji spodziewamy się, że na ręczniku pojawi się czerwone zabarwienie. Pchły mogą powodować wypadanie włosów związane z atopowym zapaleniem skóry, czyli reakcją alergiczną na drażniącą ślinę tych parazytów. Najczęściej pojawi się łysienie kota u nasady ogona, ale zajęte mogą być też pozostałe miejsca na ciele. Z powodu na zmiany klimatu sezon na pchły i kleszcze trwa cały rok, dlatego warto pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu pupila. Lekarze weterynarii dysponują różnymi preparatami zapobiegającymi inwazji pcheł. Należy jednak zwrócić uwagę na to, żeby zawsze skonsultować się ze specjalistą, ponieważ nasz pupil może mieć różne przeciwwskazania do stosowania wybranych leków.
Świerzbowce to grupa pasożytów, której pojawienie się zawsze wywołuje objawy chorobowe. Żerują one w warstwie rogowej naskórka i drążą w niej korytarze. Pozostawione w nich odchody powodują uporczywy świąd i nadmierne łuszczenie się skóry. Najczęściej zmiany skórne wywołują świerzbowce z rodzajów Sarcoptes, Notoedres, a także Otodectes- ten ostatni będzie powodował patologiczne zmiany w środku ucha, czyli nadmiar brązowej wydzieliny. Jeżeli nasz zwierzak zacznie się intensywnie drapać, a my nie zauważymy tego odpowiednio wcześnie, może wystąpić łysienie kota przy uszach, nad oczami, ale także w innych częściach ciała. Jeśli zaobserwujesz objawy takie jak wypadanie sierści, łuszczenie skóry i uporczywe drapania- niezwłocznie zgłoś się do lekarza weterynarii!
Łysienie u kota mogą powodować także inne pasożyty, na przykład Cheyletiella, ostateczną diagnozę może postawić tylko weterynarz. Badanie dermatologiczne nie jest bolesne ani stresujące, jego wynik można uzyskać nawet tego samego dnia. Najważniejsze to podać lekarzowi jak najwięcej informacji odnośnie stylu życia naszego pupila: co je, czy wychodzi na dwór, czy ma kontakt z innymi zwierzętami. To pozwoli na szybszą diagnostykę i wdrożenie leczenia.
Zajrzyj kotu do miski, czyli alergia pokarmowa a łysienie kota
Nasze puszyste czworonogi mogą cierpieć z powodu nietolerancji lub uczulenia na niektóre składniki w diecie. W przypadkach uczulenia objawy skórne towarzyszą biegunkom. Najczęściej występuje łysienie kota na brzuchu, choć może ono też występować na grzbiecie. Warto zaznaczyć różnicę między nietolerancją, a alergią. Alergia to odpowiedź układu odpornościowego na dany produkt, to znaczy, że uczestniczą w niej przeciwciała. Nietolerancja to po prostu problem z trawieniem niektórych pokarmów, może wystąpić ona jednorazowo lub za każdym razem, gdy kot zje dany posiłek. Wynika ona na przykład ze zbyt małej ilości enzymów uczestniczących w trawieniu. Manifestuje się wymiotami i biegunką, a reakcja jest natychmiastowa, w przeciwieństwie do alergii, gdzie objawy mogą pojawić się nawet po kilku tygodniach.
Za pierwszy składnik wywołujący alergie uważa się źródło białka w diecie zwierzaka. Najczęściej uczula wieprzowina i mięso drobiowe. Jeżeli badanie kliniczne naprowadza lekarza weterynarii na alergię pokarmową, to wdrażana jest tak zwana dieta eliminacyjna. Polega ona na tym, że najpierw zmieniamy źródło białka u kota, a następnie obserwujemy po około sześciu tygodniach reakcje jego organizmu. Polecane karmy hipoalergiczne zawierają najczęściej mięso z kangura, królika czy koninę. Ostatecznością jest karma z insektów, czyli nowość na rynku. Jest ona najmniej alergizująca, ale wprowadzana jest dopiero, gdy inne źródła białka zawiodą.
Warto pamiętać, że oprócz zmiany pokarmu musimy wykluczyć inne dodatki żywieniowe: pasty odkłaczające i smaczki. Jeżeli mimo przestrzegania zaleceń weterynarza nie nastąpi poprawa, trzeba szukać kolejnych alergenów w pożywieniu. Należą do nich między innymi: soja, produkty zbożowe, mleko i jego przetwory. Koty energię czerpią głównie z tłuszczu i białka, więc karmy bezzbożowe będą dobrym wyborem. Wbrew panującym mitom, niska zawartość węglowodanów (poniżej 5%) lub nawet ich brak nie stanowi problemu i nie sprawia, że dieta jest niedoborowa. Dodatki technologiczne także mogą alergizować. Mają one za zadanie przedłużenie okresu przydatności karmy i nadanie jej odpowiedniej konsystencji. Do tej grupy zaliczamy różne emulgatory, konserwanty, barwniki i aromaty.
Zespół Cushinga- niepozorna przyczyna łysienia u kota
Zespół Cushinga to zbiór zaburzeń metabolicznych wynikających z podwyższonego i długo utrzymującego się poziomu kortyzolu (hormonu stresu) we krwi. Jego przyczyną jest guz przysadki mózgowej lub nadnerczy. Także człowiek może doprowadzić do jego wystąpienia przez długotrwałą farmakoterapię lekami sterydowymi. Guzy to inaczej nowotwory zwane gruczolakami (łagodne) lub gruczolakorakami (złośliwe). Ten typ zmian ma zdolność do wydzielania hormonów, które normalnie produkuje zajęty przez nie narząd. Przysadka mózgowa uwalnia hormon kortykotropowy, on natomiast przez krew trafia do nadnerczy i pobudza wydzielanie glikokortykosteroidów, do tej grupy zaliczamy właśnie kortyzol.
Podwyższone stężenie kortyzolu we krwi wpływa na reakcje metaboliczne zachodzące w organizmie: pobudzana jest synteza cukrów i tłuszczy, a hamowana produkcja białek. Białka pełnią wiele funkcji, między innymi są elementami budulcowymi. Jako przykład może posłużyć kolagen, to on nadaje skórze wytrzymałość i elastyczność. Dlatego przy zespole Cushinga hamowana jest jego produkcja, co prowadzi do ścieńczenia skóry, a także do wypadania włosów. Łysienie kota na grzbiecie i brzuchu to jeden z objawów tej choroby. Oprócz tego chore zwierzęta tyją w obrębie tułowia, więcej jedzą i częściej oddadzą mocz. Wykluczyć tę przyczynę łysienia plackowatego u kota może tylko lekarz weterynarii poprzez wywiad z właścicielem i badania krwi.
Zaburzenia behawioralne, powodem łysienia kota
Jedną z podstawowych potrzeb kotów jest pielęgnacja sierści. Łańcuch łowiecki to ciąg zachowań związanych z jedzeniem. U kota wygląda on następująco: szukanie zdobyczy, czajenie się, pogoń, złapanie ofiary, jedzenie i odpoczynek. Poprzez odpoczynek należy rozumieć wylizywanie się, a następnie sen. Zdarza się, że łańcuch łowiecki zostaje zaburzony lub nie jest kompletny, na przykład gdy nie poprzedzamy karmienia kota zabawą. Taka sytuacja może prowadzić do frustracji, w efekcie zwierzak będzie się nadmiernie wylizywał. Przedłużanie tej czynności prowadzi do uszkodzenia włosów i łysienia kota.
Kolejną przyczyną intensywnej pielęgnacji może być ubogie środowisko życia kota. Oznacza to nic innego, że nasz pupil się nudzi. Przedłużająca się monotonia będzie denerwować czworonoga i będzie on próbował uspokoić się poprzez wylizywanie. Opisany problem dotyczy głównie kotów niewychodzących. Nie oznacza to, że powinniśmy zacząć wypuszczać kota. Pamiętajmy, że kot domowy (Felis catus) nie jest naturalnym elementem dzikiego ekosystemu. Często polują one na bardzo pożyteczne zwierzęta takie jak ptaki i gryzonie, zmniejszając ich populację. Poza tym nasz pupil może zarazić się od nich wieloma chorobami i pasożytami. Rozwiązaniem na kocią nudę jest urozmaicenie rutyny. Przede wszystkim należy wdrożyć aktywną zabawę przed posiłkiem. Warto podkreślić, że bezwiedne machanie wędką nie zawsze jest atrakcyjne dla kota, ponieważ w naturze ofiary się tak nie zachowują. Ważne, by wcielić się w rolę ofiary za pomocą wędki i pozwolić kotu za nami podążać, a następnie „upolować” zabawkę. Po tym nagradzamy kota jedzeniem. Nie używajmy rąk jako imitacji ofiar, ponieważ może to prowadzić do późniejszej agresji skierowanej w naszą stronę.
Koty to skomplikowane stworzenia i nawet najmniej podejrzewane powody mogą przyczynić się do tracenia włosów. Jednym z najczęstszych problemów, który zgłaszają właściciele są kłopoty z korzystaniem z kuwety. Kot może oddawać mocz poza wyznaczonym miejscem lub znaczyć teren. To dwa różne problemy, które musimy zróżnicować. Oddawanie moczu poza kuwetą następuje na płaskich powierzchniach, na przykład na łóżku czy na podłodze i w dużych ilościach. Znaczenie dotyczy pionowych powierzchni, między innymi ścian lub drzwi. Przy tej czynności kot charakterystycznie trzęsie ogonem i oddaje małą ilość cuchnącego, zagęszczonego moczu. Pierwszy z wymienionych problemów może świadczyć o chorobie, przykładowo o zapaleniu pęcherza. Drugi natomiast jest wynikiem zaburzeń behawioralnych. Jeżeli Twój pupil zmaga się z powyższymi objawami, koniecznie skonsultuj się z lekarzem weterynarii, a następnie z behawiorystą. Wbrew przekonaniom, koty nie są złośliwe i oddawanie moczu poza kuwetą jest dla nich bardzo stresujące. Mogą próbować łagodzić ten dyskomfort przez intensywne wylizywanie się, co będzie prowadzić do miejscowych wyłysień.
Od czego zacząć leczenie łysienia kota?
Jeżeli zauważysz łysienie u kota, przygotuj się jak najlepiej do wizyty u weterynarza. Zrób zdjęcia, nagraj filmy z podejrzanych zachowań, zapamiętaj informacje takie jak karma, którą żywi się Twój pupil czy jego środowisko. Im więcej danych podasz weterynarzowi, tym łatwiej będzie postawić diagnozę i wdrożyć leczenie, które ulży naszemu zwierzęciu.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl