Jamniki to rasa bardzo charakterystycznych psów, które swoją popularność zawdzięczają specyficznej, mocno wydłużonej sylwetce. Nawet osoby wcześniej nie interesujące się psami z łatwością potrafią rozpoznać przechadzającego się jamnika.
W przeszłości, rasa ta wykorzystywana była do polowań na różne typy zwierzyny. Widać to do dzisiaj, gdyż jamniki są bardzo żywiołowe i nie należą do strachliwych psów. Nie boją się one konfrontacji z większymi od siebie psami, co jednak nie zawsze kończy się dla nich dobrze. Przez swoją czujność i głośny szczek często są wybierane przez osoby szukające małego psa stróżującego. Jamniki są wymagającymi psami, jeżeli chodzi o ich tresurę, więc warto, aby przyszły właściciel zdawał sobie z tego sprawę. Dzięki dobremu wychowaniu, psy te mogą stać się wiernym towarzyszem dla swojego opiekuna i innych domowników. Na co szczególnie warto zwrócić uwagę decydując się na jamnika? Ile kosztuje jego utrzymanie i jak poprawnie zadbać o jego dobrostan?
Jamnik – wygląd i opis rasy
- Rozmiar25 – 47 cm w zależności od odmiany
- Sierść:krótka, szorstka lub długa w zależności od odmiany
- Długość życia 14 – 16 lat
- Waga:poniżej 10 kg
Jamnik – wzorzec rasy
Jamniki to pewne siebie i czujne psy, które potrzebują ruchu i odpowiedniego szkolenia. Występują w trzech odmianach wielkości: standardowej, miniaturze i króliczej oraz w trzech odmianach sierści: krótkowłosej, długowłosej i szorstkowłosej. W klasyfikacji FCI należą obecnie do psów myśliwskich, przeznaczonych do polowań na i pod ziemią. Obowiązują je próby pracy.
Najważniejsze cechy, jakie powinien mieć jamnik z rodowodem, według wzorca FCI to:
- wydłużona głowa z wyraźnie zaznaczonymi łukami brwiowymi,
- grzbiet nosa długi i wąski,
- lekko zaznaczony stop,
- nos o dobrze rozwartych nozdrzach,
- kufa długa, szeroka i mocna,
- dobrze rozwinięta szczęka,
- kompletny zgryz nożycowy, równy i ściśle zamknięty,
- ciasno przylegające wargi,
- oczy ciemnobrązowe, o kształcie migdałów, średniej wielkości,
- dobrze pigmentowane powieki,
- szyja dostatecznie długa, wysoko noszona, muskularna,
- grzbiet dobrze umięśniony, opadający ku tyłowi,
- klatka piersiowa długa i owalna,
- ogon lekko opadający, osadzony nie za wysoko,
- skośnie ustawione, plastycznie umięśnione, długie łopatki,
- łapy krótkie, palce dobrze wysklepione, opuszki mocne i sprężyste,
- stawy skokowe mocne i dobrze kątowane
Każda z trzech odmian jamnika posiada swoje charakterystyczne umaszczenie, ściśle określone przez wzorzec FCI.
Na wygląd jamnika krótkowłosego składa się:
- krótka, gęsta i błyszcząca sierść bez łysin,
- cienki ogon, dokładnie pokryty włosem,
- jednobarwne rude, dwubarwne czarne lub brązowe (czekoladowe), marmurkowe lub pręgowane na rudym tle umaszczenie
Na wygląd jamnika szorstkowłosego składa się:
- szorstka, przylegająca sierść bez łysin,
- wyraźnie zaznaczona broda i krzaczaste brwi,
- ogon równomiernie pokryty włosem,
- jednobarwne rude, dwubarwne dzicze lub czekoladowo dzicze, marmurkowe lub pręgowane na czerwonym tle umaszczenie
Na wygląd jamnika długowłosego składa się:
- prosta, przylegająca i błyszcząca sierść bez łysin,
- uszy z włosem zwisającym,
- ogon z długim włosem tworzącym chorągiew,
- jednobarwne rude, dwubarwne głębokie czarne lub brązowe, marmurkowe lub pręgowane na rudym tle umaszczenie
Warto zauważyć, że FCI wyróżnia też wady, których jamniki nie powinny posiadać. Psy o takim wyglądzie są uznawane za rasowe i dopuszczane do rozrodu, ale każda z niżej wymienionych cech wyglądu traktowana jest jako wada, mająca znaczenie podczas różnego rodzaju pokazów i zawodów. Do tych nieprawidłowości należą:
- porcelanowe oczy u psów o umaszczeniu innym niż marmurkowe,
- spiczaste i mocno pofałdowane uszy,
- grzbiet karpiowaty lub łękowaty,
- podkasany brzuch,
- beczkowata lub krowia postawa,
- kaczy chód
Określone są także dokładnie wady wykluczające, które nie mogą występować u psów należących do hodowli certyfikowanej przez FCI. Należy o nich szczególnie pamiętać decydując się na zakup szczeniaka u danego hodowcy. Obecność niżej wymienionych wad świadczyć będzie o tym, że pies nie jest rasowy i prawdopodobnie pochodzi z hodowli niecertyfikowanej, co przekładać się może na większe problemy zdrowotne w przyszłości. Do wad wykluczających należą:
- rozszczepiony nos,
- przodozgryz lub tyłozgryz,
- entropium, ektropium (nieprawidłowe ustawienie powiek),
- agresja lub wyraźna lękliwość,
- czarna maść bez podpalania,
- biała maść z lub bez podpalania
Jamnik – charakter
Jamniki wykazują szereg zachowań charakterystycznych dla psów myśliwskich. Są one bardzo spostrzegawcze, czujne i nieustępliwe. Zaciekawione chętnie wpadają w pościg za mniejszymi zwierzętami i ptakami. Cechuje je inteligencja i bardzo dobry węch. Ze względu na swój mocny charakter, mogą czasem sprawiać problemy podczas tresury. Jamniki będą potrzebować od właściciela troskliwej opieki i zainteresowania. Z reguły są nieufne w stosunku do nieznajomych i traktują ich z ostrożnością. Konieczne może być wczesne szkolenie, które umożliwi ich prawidłową socjalizację. Właścicielom, którzy będą w stanie poświęcić im wystarczającą ilość czasu, odwdzięczą się bezgraniczną lojalnością i wiernością.
Warto pamiętać, że nie wszystkie jamniki dobrze dogadują się z dziećmi. Pamiętaj, aby nie zostawiać małych dzieci i psa bez nadzoru. Dorosły Jamnik idealnie odnajdzie się zarówno w domu z dużym ogrodem, jak i małym mieszkaniu w mieście. Warunkiem jego dobrego samopoczucia będą codzienne spacery, które pozytywnie wpłyną nie tylko na jego relacje z opiekunem, ale także będą niosły korzyści dla zdrowia. Warto mieć na uwadze, że najlepiej czują się one na spacerach po lesie, gdzie mogą w spokoju sobie powęszyć. Z tego względu nie są one wskazane dla osób mających problemy z poruszaniem, które nie będą w stanie zapewnić im potrzebnej dawki ruchu.
Jamnik – długość życia
Ile żyją jamniki? Ich długość życia wynosi średnio 14 – 16 lat. Należy pamiętać, że jest tylko uśredniona wartość, która przede wszystkim jest cechą osobniczą. Wpływ na nią będzie mieć nie tylko genetyka, ale także warunki utrzymania. Należy więc zwracać szczególną uwagę na samopoczucie i zdrowie naszego pupila. Jeżeli chcesz wydłużyć jego długość życia, zadbaj o:
- szczepienia profilaktyczne,
- regularne badanie kału oraz odrobaczanie,
- podawanie dobrej jakościowo karmy w odpowiednich ilościach,
- utrzymanie odpowiedniej wagi,
- codzienną, zdrową dawkę ruchu,
- rutynowe badania krwi u psów w średnim wieku oraz seniorów,
- bezpieczeństwo w domu (przechowywanie toksycznych i szkodliwych produktów poza zasięgiem psa),
- odpowiednie warunki do rozwoju – wyeliminowanie jak największej ilości czynników stresogennych,
- regularne wizyty ortopedyczne w celu zapobiegnięcia zwyrodnieniom układu kostnego,
- szybki kontakt z lekarzem weterynarii w razie zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów
Jamnik – zdrowie
Jamniki są predysponowane przede wszystkim do różnych zwyrodnień układu kostnego. Najczęściej występują u nich problemy z kręgosłupem, takie jak choroba krążka międzykręgowego i różnego rodzaju dyskopatie, a także zwyrodnienia stawów łokciowych i biodrowych. Należy zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie swojemu jamnikowi odpowiedniej opieki medycznej. Warto zabrać szczeniaka na wczesne wizyty kontrolne u lekarza ortopedy, który sprawdzi stan kręgosłupa i stawów. Dzięki temu możliwe będzie podjęcie wczesnych działań terapeutycznych i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dobrze jest również regularnie kontrolować starsze jamniki, gdyż ich układy kostne są bardziej predysponowane do różnego rodzaju zwyrodnień. Dobrym pomysłem będzie też unikanie schodów, gdyż ze względu na swoją budowę, jamniki mocno obciążają na nich swoje stawy i kości. Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wyżej schorzenia związane z układem ruchu, bardzo ważne jest pilnowanie prawidłowej masy ciała jamnika. Nadwaga u tej rasy może nieść bardzo poważne konsekwencje zdrowotne, więc przyszły właściciel powinien być tego świadomy.
Jamniki powinny być również regularnie zabezpieczane na kleszcze, aby zminimalizować ryzyko zachorowania na jedną z kilku groźnych chorób odkleszczowych. Należy również pamiętać o ograniczeniu im wysiłku po karmieniu,
z uwagi na ich predyspozycję do rozszerzenia i skrętu żołądka, który to jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia pupila. Z racji wielu jednostek chorobowych potencjalnie skracających przewidywaną długość życia naszego pupila, należy szczególnie zadbać o jego profilaktykę i razie konieczności, regularne wizyty u lekarza weterynarii.
Jamnik – pielęgnacja
Pielęgnacja sierści jamników będzie w dużym stopniu zależeć od ich odmiany, jednakże w każdym przypadku niezbędne będzie włożenie w ten proces odpowiedniej ilości czasu i serca. Najmniej problematyczna jest odmiana krótkowłosa, którą wystarczy regularnie szczotkować i kąpać przynajmniej raz na miesiąc. Odmiana długowłosa będzie wymagać częstszego szczotkowania, mniej więcej 2-3 razy w tygodniu i kąpieli przynajmniej dwa razy w miesiącu. Dużo uwagi należy poświęcić również odmianie szorstkowłosej, która poza szczotkowaniem, wymagać będzie również regularnego trymowania i kąpieli przynajmniej raz na dwa miesiące. Warto przyzwyczajać swojego psa do szczotkowania i kąpieli już od wieku szczenięcego, tak aby w przyszłości były one bezproblemowe dla obu stron. Niezależnie od odmiany naszego jamnika, warto też pamiętać o:
- regularnym sprawdzaniu uszu, oczu i zębów swojego pupila pod kątem wydzieliny lub nieprzyjemnego zapachu,
- ochronie opuszki łap psa przy użyciu specjalistycznych preparatów (szczególnie zimą),
- cyklicznym przycinaniu pazurów,
- regularnej toalecie zatok okołoodbytowych,
- kontroli masy ciała psa
Jamnik – żywienie
Jak wygląda żywienie jamnika? Psy te wymagają przede wszystkim dobrze dobranej
i zbilansowanej diety. Biorąc pod uwagę ich duży apetyt i wrodzoną skłonność do otyłości, należy pamiętać o regularnej kontroli ich masy ciała i dostosowaniu dawki pokarmowej do potrzeb danego osobnika. Ze względu na skłonności jamników do rozszerzenia i skrętu żołądka, posiłki powinny być rozdzielane na kilka mniejszych porcji. Warto pamiętać o ograniczeniu aktywności fizycznej naszego pupila na godzinę po posiłku. Dobrym pomysłem, jeżeli chodzi o żywienie jamnika, może być BARF lub dieta domowa, ale są to czasochłonne rozwiązania wymagające dużego zaangażowania ze strony właściciela. Pomocna może w tej sytuacji być konsultacja
z dietetykiem weterynaryjnym, który będzie w stanie ułożyć dietę dostosowaną do potrzeb naszego jamnika.
Alternatywą jest również gotowa karma sucha lub mokra zawierająca wysoki procent zawartości mięsa bez dodatków zbożowych. Warto mieć na uwadze, że żywienie jamników karmami mokrymi lub dietą typu BARF zazwyczaj jest kosztownym rozwiązaniem, dlatego karma sucha zawierająca dużo mięsa bogatego w białko będzie dla tej rasy dobrym wyborem. Zarówno sucha jak i mokra karma powinny mieć przejrzysty skład, pozwalający na kontrolę składników w razie wystąpienia alergii. Innym ważnym elementem w żywieniu naszego pupila są oczywiście przekąski. Uwielbiają je szczególnie szczeniaki, dla których będą one dobrą motywacją podczas szkolenia. Warto pamiętać o kontroli ilości smakołyków i uwzględnieniu ich w dziennej dawce pokarmowej. Dobrym pomysłem może być też samodzielne przygotowanie przekąsek takich jak np. suszone mięso, czy psie ciasteczka.
Jamnik – szkolenie i wychowanie
Jamniki z racji swojego nieustępliwego i mocnego charakteru wymagają odpowiednio przeprowadzonego szkolenia. Osoby nie mające wcześniej doświadczenia w szkoleniu psów powinny zainteresować się współpracą z behawiorystą. Dobry specjalista zadba o prawidłowe szkolenie już od najmłodszych lat, tak aby nasza późniejsza relacja z psem była bezproblemowa. Pomocne może być również zapisanie szczeniaka do psiego przedszkola, które umożliwi jego prawidłową socjalizację z innymi psami i pozwoli na zbudowanie odpowiedniej relacji z opiekunem.
Jamnik – szczeniaki i hodowla
Młode jamniki będą również potrzebować troskliwej opieki i dużej ilości poświęconego im czasu. Ważne jest, aby opiekun zapewnił im niezbędne szczepienia podstawowe oraz obowiązkowe szczepienie przeciwko wściekliźnie. Konieczna jest także wczesna diagnostyka w kierunku wykluczenia wrodzonych wad kręgosłupa i dysplazji stawów. Szczeniak będzie wymagać również regularnego odrobaczania i stosowania zaleconej przez lekarza ochrony przeciwko pchłom oraz kleszczom. Hodowca powinien zadbać o pierwsze tego typu zabiegi jeszcze zanim szczeniaki trafią do nowych domów, co będą potwierdzać odpowiednie wpisy w książeczkach zdrowia. Warto upewnić się, że placówka, z której bierzemy naszego jamnika jest zarejestrowana w ZKwP. Pośpiech i brak wcześniejszego sprawdzenia hodowli, a także często chęć kupna szczeniaka jak najtaniej, przyczyniają się do rozwoju tak zwanych „pseudohodowli”. Oferowane tam psy nie posiadają rodowodu, co czyni ich sprzedaż w Polsce nielegalna. Co więcej, panujące tam niekorzystne warunki i błędy w rozmnażaniu często prowadzą do większej liczby problemów zdrowotnych twojego pupila. Z tego powodu tak ważne jest dokładne sprawdzenie hodowli przed zakupem i wspieranie tylko tych działających w sposób legalny.
Jamnik – cena
Ile kosztuje szczeniak jamnika z certyfikowanej hodowli? Hodowlane psy tej rasy zazwyczaj kosztują w granicach 1500 – 3500 złotych. Cena w dużej mierze zależeć będzie jednak od hodowli oraz danej odmiany jamnika. Najdroższe jamniki odmiany króliczej pochodzące z certyfikowanej hodowli mogą kosztować nawet 7000 złotych. Należy mieć na uwadze, że sprzedaż psów bez rodowodu jest zakazana. Jeżeli rodowód psa jest dla Ciebie bez znaczenia, to warto zainteresować się psami do adopcji, które są dostępne za darmo i jeszcze nie znalazły swojego domu. Jest wiele ofert od fundacji zajmujących się poszukiwaniem nowych domów dla psów tej rasy lub ogłoszeń na grupach w mediach społecznościowych. Bez względu na to czy jamnika kupimy, czy też adoptujemy należy zawsze odpowiednio wcześniej przygotować się na przyjście nowego domownika. Warto sprawdzić, czy wszystkie substancje potencjalnie szkodliwe dla psa są przed nim odpowiednio zabezpieczone, tak aby uniemożliwić psu ich spożycie.
Miesięczny koszt utrzymania jamnika wynosi około 150 – 200 zł miesięcznie, nie wliczając do tego kosztów ewentualnej opieki medycznej. Warto pamiętać decydując się na jamnika, że przez swoje predyspozycje do różnych jednostek chorobowych, jego utrzymanie może być bardzo kosztowne. Dużym wydatkiem z pewnością może być także wspomniane wcześniej szkolenie psa pod okiem behawiorysty, czy też psiego przedszkola. Zastanów się przed zakupem, czy aby na pewno jesteś w stanie zapewnić swojemu psu dostęp do wymaganej opieki medycznej, a także do wysokiej jakości karm i zalecanych suplementów.
Jamnik – historia rasy
Za przodków rasy jamników powszechnie uznaje się psy używane do polowań w okresie średniowiecza w Niemczech. To właśnie tam prowadzono hodowle niewielkich psów biorących udział w popularnych w tamtym czasie polowaniach. Hodowcy krzyżowali psy gończe, które cechowały się przede wszystkim dużą siłą, niezależnością i sprytem. Pozwoliło to na adaptację jamników do różnego rodzaju polowań. Psy te pomagały myśliwym przede wszystkim przy polowaniach w trudno dostępnych miejscach. Z łatwością potrafiły wypłoszyć zwierzynę łowną z jej nor i kryjówek, tak aby była ona widoczna dla myśliwego. To właśnie dobór jamników jak najlepiej przystosowanych do wykonywania takich zadań przyczynił się do utrwalenia ich charakterystycznego wyglądu zewnętrznego i samodzielnego charakteru.
W późniejszym czasie, największą popularność jamniki zdobyły w środowisku arystokratów, gdyż to właśnie ta grupa społeczna mogła pozwolić sobie na urządzanie kosztownych polowań. Z tego powodu, jeszcze przez długie lata jamniki kojarzyły się społeczeństwu z psami z wyższych sfer.
Do grona znanych posiadaczy jamników należeli nawet znani władcy i politycy jak np. Napoleon Bonaparte, czy też Cesarz Wilhelm II. Pierwszy wzorzec rasy postał w 1879 roku, a Klub Jamnika w 1888 roku. Wtedy też nastąpił duży wzrost popularności jamników w całym społeczeństwie. Zaczęły one być traktowane coraz mniej jako psy przeznaczone do polowań, a przede wszystkim jako psy do towarzystwa.
Jamnik – dla kogo?
Jamniki będą dobrym wyborem dla wszystkich osób świadomych, ile czasu i wysiłku trzeba włożyć w ich szkolenie i wychowanie. Przyszli opiekunowie powinni również zdawać sobie sprawę jak kosztowne może być czasem leczenie występujących u nich jednostek chorobowych. Zabiegi ortopedyczne, czy też nagłe interwencje chirurgiczne
w przypadku wystąpienia skrętu żołądka mogą kosztować nawet parę tysięcy złotych.
Za troskliwą opiekę jamniki odwdzięczą się z nawiązką swoją bezgraniczną lojalnością i miłością do opiekuna. Rasa ta dobrze odnajdzie się zarówno w dużym domu z ogrodem, jak i małym mieszkaniu w centrum miasta. Należy jednak pamiętać o zapewnieniu swojemu jamnikowi potrzebnej mu dziennej dawki ruchu, zabierając go na długie spacery. Będzie to z pewnością korzystne nie tylko dla samopoczucia naszego pupila, ale także będzie niosło pozytywny wpływ na zdrowie. Warto pamiętać, że przez swoje problemy z kręgosłupem i stawami, jamniki nie powinny korzystać ze schodów. Dobrze jest mieć to na uwadze przed ewentualną decyzją o zakupie szczeniaka.
Kolejną rzeczą ważną dla jamnika będzie jego regularna pielęgnacja. W zależności od odmiany i rodzaju sierści psa, może być ona bardzo czasochłonna. Zapracowane osoby powinny mieć to na uwadze i w miarę możliwości wybrać np. odmianę krótkowłosą, która będzie najłatwiejsza w codziennym utrzymaniu.
Jeżeli uda nam się zapewnić naszemu jamnikowi wszystko czego potrzebuje, to z pewnością zyskamy wiernego i oddanego przyjaciela.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl