Choć gryfoniki brukselskie wraz z innymi odmianami gryfonów historycznie wywodzą się od psów stajennych, dziś z sukcesami podbijają serca domowników jako psy łagodne, towarzyskie i mało problemowe. Ich uległa natura czyni z nich idealnych kompanów dla właścicieli, którzy dopiero zaczynają przygodę z posiadaniem psów, rodzin z dziećmi oraz osób starszych, a niewielki rozmiar pozwala na życie w mieszkaniu w centrum miasta. Jeśli cechy te nie są wystarczająco przekonujące, aby zainteresować się grayfonikami, wystarczy rzucić okiem na ich pełną uroku, charakterystyczną kufę zakończoną zadziorną bródką.
Gryfonik brukselski – wygląd i opis rasy
Rozmiar:
- wielkość – mała
- wysokość – 18-30 cm
- waga – 2,5 – 6 kg
Długość życia: ok 15 lat
Sierść:
- szata – szorstki włos, obecność podszerstka, może być falista, ale nie powinna tworzyć loków, w okolicy głowy dłuższy włos o układzie tworzącym brodę i wąsy, włosy w okolicy brwi również powinny być dłuższe niż na pozostałej części głowy, nie linieje, wymaga trymowania.
- umaszczenie – odcienie rudości, rdzawe, możliwe występowanie czarnych włosów w okolicach głowy.
Gryfonik brukselski – wzorzec rasy
Gryfoniki brukselskie, jak i również belgijskie oraz brabanckie, to rasy psów stróżujących, jednak obecnie główną rolą, w której się spełniają jest bycie psem do towarzystwa. Należą one zgodnie z klasyfikacją FCI (Międzynarodowej Federacji Kynologicznej) do grupy 9 tj. Psy Ozdobne i do Towarzystwa oraz sekcji 3 tj. Małe Psy Belgijskie. Żaden z przedstawicieli gryfonów nie podlega próbom pracy. W przeszłości ich głównym przeznaczeniem było pilnowanie stajni jako psy zarówno stróżujące jak i tępiące gryzonie.
Wzorzec rasy zakłada, iż gryfonik brukselki powinien posiadać sylwetkę zwartą z zarysowanymi mięśniami. Jego wysokość mierzona w kłębie powinna nie odbiegać od siebie wraz z długością, a co za tym idzie rama ciała winna wpisywać się w kształt kwadratu. Wzorzec zakłada, że nogi podtrzymujące tułów rozstawione są dość szeroko i posiadają budowę stosunkowo mocną. Ogon winien być skierowany ku górze i posiadać odpowiednią długość, która zakłada brak kontaktu jego końcówki z tułowiem. Głowa jest duża i stanowi zbiór najbardziej charakterystycznych cech fizycznych tej rasy – jej obramowanie stanowią dłuższe włosy w okolicy oczu, policzków oraz kufy, są one dość twarde i w założeniu proste. Żuchwa u tej rasy jest delikatnie wysunięta ku przodowi, co jednak nie powinno doprowadzać do problemów z układem zębów – dolny rząd nie powinien wychodzić przed górny. Ciemne oczy cechować powinien stosunkowo szeroki rozstaw. Umaszczenie winno oscylować w odcieniach rudości, dopuszczane są wstawki ciemnych włosów w okolcy kufy.
Pożądane usposobienie gryfonika brukselskiego cechuje łagodność, opanowanie oraz przywiązanie. Psy te nie powinny mieć problemów z podporządkowaniem się. Ze względu na historyczne naleciałości cechą bardzo pożądaną jest ich czujność. Część gryfoników miewa problemy z lękliwością, która nie współgra z założeniami ich wzorca rasowego.
Gryfonik brukselski – historia rasy i ciekawostka
Gryfonik brukselski to odmiana gryfonów wywodzących się z Belgii. W XIX wieku w wyniku prowadzenia krzyżówek różnych ras takich jak pinczery małpie, pinczery belgijskie stajenne oraz mopsy, wyłoniła się nowa rasa. Ich powstanie było odpowiedzią na zapotrzebowanie stajennych, woźniców i dorożkarzy, dla których gryfoniki, zaczęły pilnować dorożek oraz polować na stajenne szkodniki. Dalsze modyfikacje rasy zakładały krzyżówki między innymi z angielskim spanielem miniaturowym, terierem irlandzkim oraz z yorkshire terrierem. Ciekawa teoria zakłada, że w pewnym momencie krzyżówki, poza aspektami funkcjonalnymi rasy, zaczęły wpływać na układ pyska gryfonika, który miał zacząć przypominać ludzki wyraz twarzy co szybko stało się pożądaną cechą rozwijającej się rasy.
Gryfonik brukselski – charakter
Wcześniejszy akapit dotyczący wzorca rasowego wstępnie zarysował cechy charakteru gryfonika brukselskiego, jest on jednak dużo bardziej złożony. Na uwagę zasługuję duża umiejętność adaptacji gryfoników do zmiennych warunków otoczenia – są to psy, które odpowiednio wytresowane winny nie mieć problemów ze zmianami zamieszkania oraz podróżami. Po osiągnięciu dojrzałości ich charakter można określić jako zrównoważony. Duża doza tolerancji jaką gryfonik brukselski wykazuję w stosunku do innych zwierząt oraz dzieci jest związana z niekonfliktową naturą i umiejętnością podporządkowania stadu. Rasa ta nie posiada naturalnych tendencji do zachowań dominacyjnych oraz agresji. Gryfoniki są bardzo oddane w stosunku do swoich właścicieli i mimo przyjacielskiej natury wobec nowo poznanych osób, będą ostatecznie lgnąć do najbliższych.
Psy tej rasy w założeniu nie wykazują tendencji do przejawiania objawów lęku separacyjnego, ale nie są typem samotników, którzy dobrze znoszą długie rozłąki. Ich potrzeba towarzystwa jest mocno zaakcentowana przez co najlepiej czują się kiedy w pobliżu jest inne zwierzę lub człowiek. Problemem nie powinno być ich ewentualne zostawianie pod opieką osób trzecich (po wcześniejszym zapoznaniu) w razie potrzeby wyjazdu lub dłuższych pobytów poza domem. Ze względu na mały rozmiar gryfoniki brukselskie mogą odczuwać lęk i dyskomfort w otoczeniu dużej ilości większych psów. Rozwiązaniem tego potencjalnego problemu jest socjalizacja szczeniaka od najmłodszego wieku poprzez pozwalanie na zapoznawanie i zabawę z innymi psami. Odpowiednio zsocjalizowany w młodym wieku gryfionik będzie czuł się pewniej w kontaktach z psimi przyjaciółmi. Mimo swego pochodzenia, w które wpisaną rolą było stróżowanie, obecnie gryfinik brukselski należy do psów, które nie sprawiają problemów związanych z nadmierną wokalizacją. Dzięki tej cesze bez problemu można pozwolić sobie na zamieszkanie z gryfonikiem w mieszkaniu w bloku, bez obawy o ewentualne zakłócanie przez psa ciszy nocnej i spokoju w ciągu dnia.
Gryfonik brukselski – zdrowie
Gryfoniki brukselskie to psy obdarzone dobrym stanem zdrowia z niewieloma charakterystycznymi, przypisanymi rasie obciążeniami zdrowotnymi. Ich długość życia wynosi do okolic 15 lat, a więc zaliczać można je do psów długowiecznych. Mimo braku mocno zaznaczonych obciążeń zdrowotnych, jak każda rasa, gryfoniki mogą przejawiać pewne problemy związane ze zdrowiem, które spotykają je częściej od innych. Ze względu na krótką budowę kufy, psy te mogą posiadać problemy oddechowe, które głownie będą zaznaczać się poprzez odczuwanie dyskomfortu przy dużej ilości wysiłku w ciepłe dni. Rozwiązaniem jest ograniczanie bardzo intensywnych zabaw i treningów w najcieplejszych godzinach dnia w okresie letnim, dawanie psu czasu na odpoczynek w cieniu i zwracanie uwagi na ewentualne pogorszenie stanu oddechu. Kolejny, związany z budową pyska, potencjalny problem, który może pojawić się u gryfonika to zaburzenia powiązane z narządem wzroku. Duże oczy gryfonika otacza duża ilość charakterystycznie ułożonych włosów, które mogą je drażnić i prowadzić tym samym do drobnych infekcji. Rozwiązaniem jest regularne podcinanie włosów. Jak innym małym rasom psów, gryfonikom mogą się zdarzać dysplazję stawowe oraz wypadnięcia rzepki. Ze względu na stosunkowo dość płytkie osadzenie zębów w zębodołach, nie należy stosować ostrych zabaw w przeciąganie sznurów lub innego typu zabawek. Tego typu aktywności mogą potencjalnie wprowadzać zagrożenie poluzowywania, a w efekcie końcowym nawet wypadania zębów.
Gryfonik brukselski – pielęgnacja
Właściciele posiadający niewiele czasu i samodyscypliny do bardzo regularnej pielęgnacji mogą odetchnąć z ulgą, ponieważ gryfoniki nie należą do psów wymagających od nich wielu zabiegów kosmetycznych. Psy te praktycznie nie linieją co pomaga w utrzymaniu porządku w mieszkaniu. Ze względu na brak regularnej wymiany sierści oraz gęsty podszerstek, należy jednak raz w tygodniu szczotkować gryfonika aby usprawnić krążenie i wygląd sierści. Zdecydowanie zaleca się również odwiedzenie groomera, który zadecyduje o tym jak często właściciel powinien przyprowadzać swojego psa do salonu w celu przeprowadzenia trymowania jego sierści. Jak każdy pies z dłuższym włosem w okolicy pyska, gryfonik będzie wdzięczny za kontrolowanie stanu jego brody – być może po jedzeniu będzie należało ją przetrzeć do czysta. Jak już zostało wcześniej wspomniane, również okolice oczu z dłuższymi włosami powinny być podcinane jeśli wchodzą do oczu oraz co jakiś czas czyszczone, ponieważ gryfoniki posiadają tendencję do łzawienia. Ważną kwestią związaną pośrednio z pielęgnacją jest utrzymanie zdrowiej diety gryfonika, której poświęcona zostanie uwaga w kolejnym akapicie.
Gryfonik brukselski – żywienie
Gryfonik brukselski to pies należący do rasy małej i kierując się wyborem karmy, właściciele powinni zwracać uwagę na to oznaczenie na opakowaniu. Karmy dla psów małych ras posiadają nie tylko nieco inny skład, dostosowany do dość szybkiego metabolizmu małego psa, ale i odpowiednio dobrany rozmiar oraz twardość pojedynczych fragmentów jedzenia. Jest to ważna kwestia biorąc pod uwagę wspomniane we wcześniejszych akapitach płytkie osadzenie zębów gryfoników, które na zbyt twardych i dużych kawałkach mogłyby ulegać luzowaniu. Karma sucha przeważnie jest formą pełnoporcjowego i pełnowartościowego posiłku, a więc nie wymaga dodatkowych suplementacji.
W przypadku kiedy właściciele decydują się na samodzielne przyrządzanie pupilowi posiłków, powinni zwrócić się o poradę do prowadzącego ich psa lekarza weterynarii w kwestii ewentualnych dodatków witaminowych oraz mineralnych, aby zachować balans w psiej diecie. Psy tej rasy przeważnie nie miewają problemów z brakiem apetytu, prędzej można zauważyć u nich tendencje do przesadnej żarłoczności, żebrania o jedzenie i co za tym idzie nierzadkiej nadwagi. Kontrolowanie wagi gryfonika jest bardzo ważne, ponieważ nadwaga znacząco zwiększa ryzyko występowania u tych psów problemów związanych ze stawami i kręgosłupem. Jeśli właściciel zauważa nadmierne przybieranie na masie u swojego pupila, powinien skonsultować z lekarzem weterynarii odpowiednią dietę i starać się poprzez nią oraz aktywność fizyczną pomóc gryfonikowi wrócić do jego atletycznej budowy.
Gryfonik brukselski – wychowanie i szkolenie
Gryfoniki są z natury psami o uległym charakterze, a więc nauka posłuszeństwa właścicielowi przychodzi im bez większych problemów. Charakteryzuje je ciekawość świata więc kluczem do utrzymania na sobie ich uwagi jest prowadzenie tresury w sposób mało monotonny. Jak każdy inny pies, gryfonik brukselski będzie reagował dużo lepiej na trening pozytywny – skupiony na nagradzaniu za dobrze wykonane zadanie zamiast karania za brak odpowiednich reakcji. Efekty szkolenia widać dość szybko o ile jest ono prowadzone regularnie i w sposób łagodny, należy mieć na uwadze, że duża ilość stresu nakładana na psa za pomocą ostrego treningu (duża ilość krzyku, gwałtowne ruchy, kary cielesne) może przynieść przeciwne efekty takie jak zniechęcenie czy lękliwość.
Poza podstawową tresurą, ważną kwestią w wychowaniu gryfoników jest ich odpowiednia socjalizacja z innymi psami i otoczeniem. Ich niewielki rozmiar może indukować w nich reakcje lękowe na większe grupy psów lub przedstawicieli dużych ras, jeśli nie zostaną w odpowiednim momencie życia przyzwyczajone do ich obecności. Zaleca się aby pozwalać szczeniakom na zapoznawanie się z innymi psami na spacerach – najpierw na smyczy, a następnie stopniowo pozwalać na bardziej zaawansowany kontakt np. Na psim wybiegu. Gryfoniki mogą odczuwać dyskomfort również w okolicach ruchliwych i głośnych, od małego warto jest więc odczulać je na te bodźce. Mniej doświadczonym właścicielom zaleca się wizyty w psich przedszkolach oraz na tresurze aby pod okiem przeszkolonej osoby pracować z pupilem.
Gryfonik brukselski – szczeniaki i hodowla
Gryfoniki brukselskie zyskują na popularności, a więc ich zakup staje się z roku na rok coraz łatwiejszy, a czas oczekiwania na szczeniaka ulega skróceniu. Jak każdy pies rasowy, gryfonik brukselski powinien być zakupywany jedynie z hodowli zarejestrowanej w Związku Kynologicznym w Polsce. Kupno psa z takiej hodowli jest najbezpieczniejszym wyborem jeśli chodzi o zdrowie potencjalnego pupila. Hodowle niezarejestrowane (nazywane również pseudohodowalami) przeważnie nie przeprowadzają krzyżówek psów w oparciu o ich potencjał genetyczny, przez co szczeniaki z nich pochodzące mogą być obciążone genetycznymi chorobami oraz nie wykazywać wzorca rasowego pod kątem zarówno cech fizycznych jak i docelowego usposobienia charakteryzującego rasę. Szczeniak powinien być odebrany od hodowcy najwcześniej po skończeniu 8 tygodni, posiadać książeczkę zdrowia oraz być zaczipowany.
Gryfonik brukselski – cena
Cena za szczeniaka z rodowodem waha się w okolicach 3 tysięcy złotych. Cena znacząco niższa może sugerować pochodzenie psa z hodowli niezarejestrowanej w Związku Kynologicznym w Polsce czego potencjalne negatywne skutki zostały już opisane w wyższym akapicie dotyczącym zakupu szczeniaka. Oszczędzanie za zakupie psa poprzez zakup z pseudohodowli często kończy się znacznie większymi wydatkami na jego leczenie w późniejszych latach życia, a więc cenę proponowaną przez zarejestrowaną hodowlę należy traktować jako inwestycję przyszłościową. Osoby zainteresowane rasą, którym niekoniecznie zależy na posiadaniu szczenięcia mogą próbować poszukiwać gryfoników do adopcji.
Gryfonik brukselski – dla kogo?
Ze względu na niewielki rozmiar, mało wymagające potrzeby ruchowe oraz łagodne usposobienie, gryfonik brukselski jest psem bardzo uniwersalnym, który sprawdzi się jako towarzysz życia osób o bardzo odmiennych stylach życia. Jego ugodowa natura sprawia, że dobrze odnajdzie się w domu z innymi zwierzętami, w tym z kotami. Ta cecha czyni go również dobrym kandydatem na psa rodzinnego do domu z małymi dziećmi, choć naturalnie, jak każdy inny pies nie powinien być z nimi pozostawiany bez nadzoru osób dorosłych. Osoby starsze, które na co dzień nie są intensywnie aktywne odnajdą w gryfoniku doskonałego partnera do spokojnych przechadzek po okolicy. Dopóki gryfonik będzie miał zapewnione towarzystwo i umiarkowaną ilość ruchu, będzie szczęśliwy. Odradza się tę rasę osobom przebywającym większość dnia poza domem i często wyjeżdżającym.
Zalety gryfonika brukselskiego:
- łagodny charakter
- brak przeciwskazań do podróży
- niewielki rozmiar
- umiarkowane zapotrzebowanie ruchowe
- niehałaśliwy
- może żyć w mieszkaniu
- tolerancyjny dla innych zwierząt
Wady gryfonika brukselskiego:
- wymaga cyklicznych, fachowych zabiegów pielęgnacyjnych
- może potrzebować pomocy w oczyszczeniu włosów po jedzeniu
- bywa lękliwy
- nie lubi zostawać sam w domu
